Tajemnice wspierania polskiego eksportu - raport
Opublikowany dziś raport „ECAs go to market” autorstwa CEE Bankwatch Network i Finance&Trade Watch pokazuje, jak niewiele wiadomo na temat działalności 7 agencji kredytów eksportowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Polskie organizacje monitorujące jawność działania polskiej agencji wskazują, że od ponad 2 lat nie sposób uzyskać informacji o tym, jakich konkretnie przedsiębiorców wspiera, oraz jakie są kwoty udzielanej pomocy.
Polska Zielona Sieć, biorąca udział w tworzeniu raportu, od 2015 r. stara się uzyskać informacje o tym, jakie konkretnie inwestycje wspiera Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE S.A.). Spółka ta, powołana i kontrolowana przez państwo, odmawia udostępnienia informacji ze względu na „tajemnicę ubezpieczeniową”. Obecnie toczy się postępowanie sądowe mające rozstrzygnąć spór. Do postępowania włączyła się Sieć Obywatelska Watchdog Polska a Rzecznik Praw Obywatelskich wystosował list do prezesa KUKE, w którym powziął wątpliwości co do możliwości odmawiania udostępnienia informacji publicznej przez KUKE ze względu na tajemnicę ubezpieczeniową.
„Globalny zasięg agencji kredytów eksportowych stanowi obecnie aż 11 procent światowego handlu. Nie zapominajmy też, że są one instytucjami, których działalność angażuje środki publiczne. Nasz raport – pierwsza analiza agencji z tej części Europy – pokazuje, że te wpływowe instytucje nie są wystarczająco przejrzyste. ” – mówi Dan Heuer z CEE Bankwatch Network, współautor raportu.
Fundacja Greenmind w analizie będącej wkładem do opublikowanego dziś raportu, badała mechanizmy kontrolne mające zapewnić przestrzeganie praw człowieka, dbałość o środowisko i lokalne społeczności przez KUKE S.A.. Okazało się, że informacje udostępnione przez agencję, oraz te zawarte w raportach rocznych przesyłanych przez Polskę do Komisji Europejskiej, a także sprawozdania Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, mają głównie format list sprawdzających i trudno na ich podstawie dokonać jakiejkolwiek oceny.
„Nie wiadomo, jakie inwestycje wspiera KUKE S.A. i nie można mieć pewności, że nie szkodzą one środowisku i lokalnym społecznościom. Pamiętajmy, że specyfika agencji kredytów eksportowych polega na wspieraniu inwestycji na rynkach podwyższonego ryzyka, a więc w krajach, w których trudniej egzekwować standardy dotyczące praw człowieka czy środowiska.” - mówi Aleksandra Antonowicz-Cyglicka z Polskiej Zielonej Sieci, współautorka raportu i podsumowuje – “Te czasochłonne próby uzyskania informacji o działalności KUKE S.A. angażujące tak wiele instytucji nie musiałyby być podejmowane, gdyby agencja albo nadrzędne wobec niej Ministerstwo Finansów i Rozwoju uznały, że możliwość społecznej kontroli jest szansą a nie problemem.”