Polska agencja kredytów eksportowych KUKE i węgiel w Indonezji
Krajowe agencje kredytów eksportowych przeciwko postanowieniom Porozumienia Paryskiego?
Rządy poszczególnych państw wspierają swoich, krajowych przedsiębiorców w działaniach poza granicami kraju poprzez agencje kredytów eksportowych (ang. Export credit agencies - ECAs). ECAs oferują przedsiębiorcom instrumenty finansowe w postaci korzystnych pożyczek i ubezpieczeń, mające ograniczać ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej. Efektem wsparcia ma być tworzenie miejsc pracy i promocja krajowych przedsiębiorców poprzez wzmocnienie eksportu.
Kredyty eksportowe i ich ubezpieczenia mogłyby pełnić istotną rolę w transformacji w kierunku odnawialnych źródeł energii, a tym samym być ważnym narzędziem w ochronie klimatu, w tym wypełnianiu zobowiązań Porozumienia Paryskiego.
To ostatnie, zawarte w 2015 roku, podkreśla wagę “zapewnienia spójności przepływów finansowych ze ścieżką prowadzącą do niskiego poziomu emisji gazów cieplarnianych i rozwoju odpornego na zmiany klimatu”. Zamiast tego, umożliwiając wydobywanie i spalanie paliw kopalnych, agencje kredytów eksportowych przyczyniają się do niezrównoważonego trwania w zależności od nich.
Globalnie, wsparcie udzielane przez agencje kredytów eksportowych, stanowi jeden z najistotniejszych czynników umożliwiających inwestycje w paliwa kopalne.
Obowiązujące ECAs rekomendacje Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dotyczące aspektów społecznych i środowiskowych pozwalają im bowiem, z pewnymi ograniczeniami, takie inwestycje wspierać. W latach 2003-2013, ECAs państw członkowskich OECD ubezpieczyły inwestycje w produkcję elektryczności (o okresie kredytowania powyżej 2 lat) na ponad 60 miliardów USD, z czego 62% przeznaczono na elektrownie oparte o spalanie paliw kopalnych, a tylko 27% na odnawialne źródła energii. Kredyty eksportowe wydają się być w tej chwili przeszkodą w transformacji energetycznej i wdrażaniu odnawialnych źródeł energii.
Oficjalnie, polską agencją kredytów eksportowych jest Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE). KUKE współpracuje z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) - ubezpiecza kredyty eksportowe przez niego udzielane. BGK jest państwowym bankiem, którego strategicznym zadaniem jest wspieranie rozwoju polskich firm działających na arenie międzynarodowej.
Oprócz procedury środowiskowej i społecznej (wdrażającej rekomendacje OECD), KUKE nie ma dodatkowej polityki związanej z ochroną klimatu, wychodzącej naprzeciw postanowieniom Porozumienia Paryskiego. KUKE (ani BGK) nie ma listy projektów, których - co do zasady - nie wspiera. Przeciwnie, KUKE bierze udział, wraz z BGK, w inwestycjach w infrastrukturę paliw kopalnych.
KUKE zamiast wspierać ochronę klimatu, ubezpiecza rozwój elektrowni węglowych w Indonezji.
KUKE ubezpiecza udział spółki RAFAKO w “węglowej” inwestycji w Lombok, w Indonezji. Przedmiotem wsparcia KUKE (i BGK) jest dostawa sprzętu energetycznego - kotłów, generatorów pary, elektrofiltra - do nowej konwencjonalnej elektrowni dla indonezyjskiej państwowej firmy energetycznej. Co zaskakujące, KUKE nie boi się wspierać indonezyjskiego sektora węglowego podejrzanego o finansowe oszustwa. Śledztwo Global Witness zarzuca indonezyjskiemu sektorowi węglowemu wyprowadzanie milionów dolarów za granicę (zamiast sprawiedliwego płacenia podatków).
Skala całkowitego wsparcia dla inwestorów krajowych oraz ich operacji i działalności w zakresie paliw kopalnych, udzielanego przez KUKE (i BGK), jest niemożliwa do oceny. Na stronie internetowej KUKE, w jej raportach rocznych, nie ma bowiem listy projektów objętych wsparciem. Co więcej, KUKE odmawia dostępu do informacji o pełnej liście ubezpieczanych projektów, twierdząc, że informacje te są objęte przepisami o tajemnicy ubezpieczeniowej.
W sprawie ochrony klimatu KUKE nie wyjdzie przed szereg
Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, nadzorujące KUKE, w odpowiedzi na nasze pytania dotyczące wspierania przemysłu paliw kopalnych przez KUKE czy BGK sugeruje, że zaprzestanie wspierania (poprzez kredyty i ich ubezpieczenia) krajowych inwestycji w paliwa kopalne poza granicami Polski nie jest możliwe. Nie będzie możliwe także w przyszłości, dopóki wspólne zasady ochrony ubezpieczeniowej kredytów średnio- i długoterminowych - stosowane przez ECAs krajów należące do OECD - nie zostaną zmienione. KUKE nie wyjdzie przed szereg.
Jeśli podobne stanowisko przyjmą inne agencje kredytów eksportowych, pilne działania w zakresie ochrony klimatu polegną w konkurencji z celem, którym jest “zachowanie uczciwej konkurencji między wspierającymi eksport agendami państw należących do OECD”.
Kampania na rzecz spójności europejskich inwestycji w krajach Globalnego Południa z polityką rozwojową UE i agendą ONZ post-2015
Kampania SPRAWDZAMY INWESTYCJE DLA ROZWOJU jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej (2015-2017).
Zawartość strony wyraża wyłącznie poglądy Polskiej Zielonej Sieci i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej.
kontakt