Oddziaływanie przemysłu wydobywczego na kwestie równouprawnienia płci.

70% ubogich na świecie to kobiety, jednak nie istnieją żadne konkretne rozwiązania, które mogłyby zapewnić aby korzystaly one z projektów związanych z przemysłem wydobywczym - z wydobyciem ropy naftowej, gazu ziemnego i górnictwem.

Kobiety są najbardziej narażone na negatywne wpływy tego rodzaju projektów, ponieważ tradycyjnie odpowiadają one za czynności związane z naturalnymi zasobami, które mogą ulec skażeniu. Zarazem kobiety są często marginalizowane w procesach decyzyjnych związanych z dużymi inwestycjami rozwojowymi lub zarządzaniem zasobami naturalnymi. Nie korzystają one w tym samym stopniu co mężczyźni z pozytywnych skutków wydobywczych projektów.

Wiele kobiet jest zaangażowanych w nieformalne, nieopłacane prace, takie jak produkcja rolna na własne potrzeby, chodzenie po wodę i zbieranie drewna na opał. Dyskryminacja kobiet i brak szacunku dla ich bezpłatnej pracy to zjawisko szczególnie dotkliwe w społeczeństwach, w których w centrum planow rozwoju gospodarczego lokuje się zajęcia zdominowane przez mężczyzn, takie jak górnictwo.

Nawet w przypadku formalnego zatrudniania kobiet daje się zauważyć tendencję, aby przydzielać im dłuższe godziny pracy i wynagradzać gorzej niż mężczyzn wykonujących podobne zadania. Poważne dysproporcje pomiędzy płciami (na korzyść mężczyzn) istnieją we władzach firm i na stanowiskach państwowych, szczególnie w odniesieniu do przemysłu wydobywczego.

Przykłady

Podczas gdy projekty związane z przemysłem wydobywczym mają często poważne następstwa dla całej społeczności, górnictwo i wydobycie ropy naftowej w nieproporcjonalnie większym stopniu w negatywny sposób oddziałują na kobiety.

Dobrze udokumentowane problemy związane z kwestiami równouprawnienia płci w przypadku projektów realizowanych przez przemysł wydobywczy obejmują:

Wykluczenie lub marginalizację kobiet z negocjacji z firmami górniczymi odnośnie projektów, wynagrodzeń i systemów rekompensat.

Ograniczony dostęp do korzyści z ekploatacji górniczej, zwłaszcza do pieniędzy i zatrudnienia, co często prowadzi do zwiększonej zależności ekonomicznej od mężczyzn (którzy są z reguły zatrudniani i opłacani przy takich projektach). Rezultatem tego jest marginalizacja tradycyjnych ról i obowiązków kobiet. Na przykład w Indonezji, przemysł górniczy pozbawił kobiety możliwości odzyskiwania złota z używanych odpadów poeksploatacyjnych, co stanowiło ich tradycyjne zajęcie, natomiast wyczerpanie zasobów mineralnych oraz zanieczyszczenie ziemi i wód utrudniło produkcyjną rolę kobiet w lokalnych społecznościach.(1)

Zwiększenie obowiązków kobiet w zakresie opieki nad dziećmi i zapewnienia im pozywienia pod nieobecność mężczyzn, którzy podejmując prace przy projektach wydobywczych. Zanieczyszczenie okolicznych gleb i wód utrudnia zadanie. Na przyklad w mieście Korsakow na wyspie Sachalin, zbudowane przez firmę Shell elektrowni na płynny gaz zwiększyło ruch ciężarowy w mieście, co zniszczyło strukturę zasobów wodnych i wywołało obawy miejscowych kobiet o bezpieczeństwo ich dzieci i gospodarstw domowych.(2)

W przypadku wykonywania przez kobiety prac przy projekcie związanym z górnictwem lub wydobyciem ropy naftowej, odnotowuje się wiele incydentów dyskryminowania ich w miejscu pracy. Zatrudnia się je w wiekszym wymiarze godzin lub za niższe pensje niż mężczyzn na podobnych stanowiskach. Ignorowane są ich potrzeby związane z higieną, ciążą i macierzyństwem.

Ignorowanie religijnych i duchowych związków tubylczych kobiet z ich otoczeniem i ziemią, zwłaszcza wprzypadku osób wysiedlonych ze swoich terenów w wyniku prac górniczych.

Wyższe ryzyko zubożenia ekonomicznego gospodarstw prowadzonych przez kobiety opuszczone przez swoich mężów, zwłaszcza w przypadku wysiedlenia.

Nasilony problem przemocy domowej wobec kobiet w związku z obniżeniem społecznego i ekonomicznego statusu kobiet w lokalnych społecznościach.

Większe ryzyko zapadnięcia na HIV/AIDS i inne choroby przenoszone drogą płciową, większe zagrożenie padnięcia ofiarą nadużyć seksualnych i handlu kobietami, jako rezultat zarówno nalywu siły roboczej (mężczyzn) lub konieczności zdobycia pieniędzy, w celu utrzymania rodziny. Jednocześnie mężczyźni poszukujący pracy często zostawiają duże rodziny bez źródła dochodu. Tendencje te można zaobserwować na przykład w Azerbejdżanie, gdzie w rejonie budowy rurociągu Baku-Tibilisi-Ceyhan nastapiło nasilenie zjawiska handlu kobietami i prostytucji.(3)

Zalecenia

Warunkiem wstepnym do właściwego odniesienia się do szkodliwych wpływów przemysłu wydobywczego w aspekcie równouprawnienia płci jest uznanie, że prace górnicze na danym obszarze nie gwarantują automatycznie korzyści dla miejscowych kobiet. Faktem jest natomiast, że to właśnie kobiety doświadczają większości negatywnych skutków rozwoju tego przemysłu. Jeszcze ważniejsze jest uznanie, ze kobiety powinny w większym stopniu brać udział jako kluczowi udziałowcy w gospodarowaniu zasobami naturalnymi. Rola kobiet jest jeszcze ważniejsza, jeśli uznać, ze to właśnie one najczęściej są odpowiedzialne za dobro dzieci. Czynne i swobodne uczestnictwo kobiet w procesach decyzyjnych dotyczących projektów związanych z przemysłem wydobywczym jest fundamentalną gwarancją długotrwałych korzyści socjalnych i ekonomicznych dla społeczności lokalnych.

Nasze żądania

Promotorzy projektów związanych z przemysłem wydobywczym powinni uwzględniać problematykę równouprawnienia płci na wszystkich etapach cyklu realizacji projektu. Powinni oni przeprowadzać pod kątem analizy i oceny oddziaływania projektu. Oceny te powinny dotyczyć praktycznych potrzeb kobiet, takich jak zapewnienie pożywienia i bezpieczeństwa dzieciom oraz równy dostęp do zasobów i korzyści wynikających z projektów związanych z przemysłem wydobywczym.

Rządy powinny wzmóc wysiłki na rzecz ochrony i wsparcia poszanowania praw człowieka w odniesieniu do równouprawnienia płci, w zgodzie z międzynarodowym prawem.

Międzynarodowe instytucje finansowe, takie jak Bank Światowy, Europejki Bank Inwestycyjny i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju powinny uznać swoje obowiązki w odniesieniu do poszanowania praw człowieka i czynnie chronić i wspierać prawa kobiet w swoich projektach i działaniach.

Spółki górnicze i rządy powinny przeznaczać odpowiednią ilość środków na pomyślny rozwój, wdrażanie i zastosowanie równouprawnienia płci w swych działaniach. Powinny one dostarczać adekwatnych mechanizmów zabezpieczających, takich jak audyty związane z równouprawnieniem, kontrole wewnętrzne i systemy ewaluacji i weryfikacji.