Komunikat Grupy Zagranica ws. polskiej prezydencji w Radzie UE

Podczas przewodnictwa w Radzie UE Polska nadawać będzie kierunek polityce wspólnotowej. Grupa Zagranica, stowarzyszenie polskich organizacji pozarządowych działających za granicą, wystosowała postulaty z obszaru polityki współpracy rozwojowej, które powinny stać się priorytetem w tym strategicznym dla Polski okresie. Organizacje pozarządowe oczekują, że polskie zaangażowanie w krajach Partnerstwa Wschodniego, rozwijających się krajach Południa oraz w Afryce Północnej będzie wyrazem odpowiedzialności i solidarności, a nie własnych – polskich i europejskich - interesów.

Pierwszy z postulatów wysuniętych przez organizacje rozwojowe dotyczy jasnego określenia celów i strategii wspierania procesów demokratyzacyjnych. Temat ten jest szczególnie istotny w kontekście polskiego i europejskiego zaangażowania w przemiany społeczne Afryki Północnej i krajów byłego Związku Radzieckiego. W ostatnim czasie polityka zagraniczna Polski obfitowała w spektakularne gesty, mające służyć nawiązaniu relacji z krajami tych regionów. Zdaniem przedstawicieli NGOs służyły one raczej promocji Polski, niż budowaniu merytorycznego dialogu. Wobec tego organizacje oczekują od polskiego rządu zainicjowania otwartego i przejrzystego procesu szacowania potrzeb rozwojowych krajów młodych demokracji. W proces ten powinny zostać włączeni przedstawiciele regionu, którego dotyczą działania pomocowe, a także polskie społeczeństwo obywatelskie. Większość polskich NGOs wyrosła z okresu transformacji i przemian ustrojowych w Polsce. Zdobyte wówczas doświadczenia to szczególny zasób Polski, wyróżniający nasz kraj na arenie europejskiej. Oragnizacje uważają, że wsparcie demokracji w skali globalnej powinno stać się jednym z najważniejszych priorytetów zarówno polskiej, jak i europejskiej współpracy rozwojowej. W obszarze tym Polska może stać się liderem, jeżeli przyjmie na siebie ambicję budowania długofalowych strategii współpracy z krajami partnerskimi.

Kolejnym kluczowym zagadnieniem dla polskich organizacji rozwojowych jest przejrzystość wydawania publicznych funduszy, zwłaszcza w kontekście działań na rzecz demokratyzacji w krajach zza wschodniej granicy Polski. Polska powinna dążyć do wdrożenia międzynarodowych standardów udzielania informacji o ilości i jakości przekazywanej pomocy. Szczególnie powinno dotyczyć to nowo powstających instytucji i programów, jak na przykład Fundacja Solidarności Międzynarodowej. Grupa Zagranica apeluje również do polskiego rządu, aby promował i realizował działania na rzecz zwiększenia poziomu finansowania współpracy rozwojowej. Podczas szczytu Rady Europejskiej, który odbył się 23-24 czerwca 2011 roku, rządy krajów UE potwierdziły swoje zobowiązanie do osiągnięcia poziomu finansowania, zapewniającego realizację Milenijnych Celów Rozwoju do 2015 roku, tj. 0,33 % PNB dla nowych krajów członkowskich UE oraz 0,7% dla krajów „starej” Unii. Grupa Zagranica oczekuje od Polski „ambitnego” stanowiska w tej sprawie, aby tym samym nasz kraj stał się dobrym przykładem dla pozostałych krajów członkowskich.

Grupa Zagranica chciałaby także szerszego włączenia obywateli krajów UE w dyskusję nad kształtem unijnej polityki (np. nad całym budżetem Unii Europejskiej po 2013 roku czy nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej). Polskie organizacje pozarządowe nieustannie starają się włączać w procesy decyzyjne na poziomie narodowym i europejskim. Ich wkład uwzględniany jest w ograniczonym zakresie, czy wręcz lekceważony. Wystosowane przez Grupę Zagranica postulaty są wyrazem gotowości do podjęcia współpracy nad poszukiwaniem i tworzeniem najlepszych rozwiązań. Czas polskiej prezydencji pokaże, czy polskie społeczeństwo obywatelskie zostanie zaproszone do debaty nad problemami ważnymi zarówno z punktu widzenia całej Unii, jak i z perspektywy globalnej. Organizacje pozarządowe z pewnością nie pozostaną bezczynne, lecz z uwagą przyglądać się będą działaniom rządu w czasie naszego przewodnictwa.