KIEDY EUROPA SPEŁNI SWOJE OBIETNICE? Nowy raport CONCORD
W opublikowanym 14 maja br. raporcie pt. „Zmniejszyć ciężar: w czasie kryzysu pomoc Unii Europejskiej jest ważna jak nigdy dotąd”, europejskie organizacje pozarządowe alarmują, że – pomimo obietnic złożonych przez państwa Unii Europejskiej, w tym Polskę – pomoc dla krajów rozwijających się jest nadal niewystarczająca.
Oznacza to, że 100 milionów mieszkańców krajów rozwijających się może popaść w roku 2009 w ubóstwo z powodu kryzysu finansowego. Unia Europejska – szczególnie w dobie kryzysu – musi zmobilizować się i wspierać w sposób przewidywalny, odpowiedzialny i partnerski ludzi w krajach rozwijających się. Sytuacja jest na tyle poważna, że ten problem musi być przez polityków traktowany priorytetowo. Polska również może włączyć się do światowej walki z ubóstwem, ale tylko wtedy, jeśli będzie wiarygodnym partnerem we współpracy na rzecz rozwoju.
Wydawcą opublikowanego dziś raportu jest CONCORD – międzynarodowa federacja reprezentująca ponad 1600 europejskich organizacji pozarządowych, które w swoich działaniach wspierają społeczeństwa krajów rozwijających się. W przygotowaniu publikacji wzięły udział również polskie NGOs skupione w Grupie Zagranica, koalicji 49 organizacji pozarządowych zaangażowanych w międzynarodowe działania na rzecz rozwoju. Raport podsumowuje wsparcie dla krajów rozwijających udzielone w 2008 roku przez Komisję Europejską i państwa członkowskie Unii Europejskiej, w tym także przez Polskę. Nad częścią raportu dot. Polski pracowały organizacje skupione w grupie roboczej ds. monitoringu pomocy, działającej przy Grupie Zagranica.
Pomoc udzielana przez Komisję Europejską i państwa członkowskie w ubiegłym roku wynosiła 59% całej światowej pomocy. To jednak wciąż mniej, niż wynika ze złożonych obietnic. Ponadto wiele krajów zawyża dane, uwzględniając w statystykach redukcję zadłużenia czy kredyty eksportowe – a te pieniądze nigdy nie docierają do krajów najuboższych.
Autorzy raportu przewidują, że jeśli obecny trend się utrzyma, większość krajów Unii Europejskiej nie będzie w stanie spełnić podjętych zobowiązań. Zgodnie z międzynarodowymi deklaracjami, których sygnatariuszem jest także Polska, do 2010 roku kraje „starej piętnastki” powinny przeznaczać na pomoc rozwojową 0,51% procent swojego dochodu narodowego brutto, a nowi członkowie UE – 0,17% DNB.
W 2008 roku polska pomoc dla krajów rozwijających się – w przeciwieństwie do tendencji z poprzednich lat – zmniejszyła się i wynosiła jedynie 0,08% produktu krajowego brutto, zamiast prognozowanych 0,12% PKB.
W 2010 r., zgodnie z podjętymi zobowiązaniami, nasz kraj powinien przeznaczać na pomoc rozwojową 0,17% PKB – czyli ponad dwa razy więcej niż obecnie. Oczekiwany wzrost będzie bardzo trudno osiągnąć, zważywszy na fakt, że wydatki na pomoc planowane są w cyklu jednorocznym. Powoduje to nieprzewidywalność działań Polski w zakresie pomocy rozwojowej i ogranicza wiarygodność naszego kraju na forum międzynarodowym. Brakuje uregulowań prawnych w zakresie współpracy rozwojowej. Raport apeluje o poparcie ze strony rządu i parlamentu dla dyskutowanej od kilku lat ustawy o współpracy rozwojowej, która umożliwiłaby wieloletnie planowanie, co sprawi, że polska pomoc będzie mogła stać się realnym narzędziem we wspieraniu biedniejszych partnerów.
[*Podczas gdy ludzie w krajach rozwijających się walczą ze skutkami kryzysu finansowego, jest szczególnie ważne, aby polska pomoc docierała tam, gdzie potrzeby są największe, i aby nie była hamowana budżetowaniem rocznym.*] Doświadczenie innych krajów pokazuje, że środki na pomoc są najskuteczniej wydawane wtedy, gdy o ich przeznaczeniu decydują sami odbiorcy, a ich wpływ na rozwój jest systematycznie kontrolowany i oceniany.
Dlatego Polska powinna wywiązać się nie tylko z obietnicy przekazywania 0,17% PKB na pomoc w 2010 r., lecz także zwiększyć skuteczność pomocy i to od zaraz – aby spełniać międzynarodowe standardy ustalone w takich dokumentach, jak m. in. Paryska deklaracji na temat efektywności pomocy z 2005 r. i Program Działań z Akry przyjęty w 2008 r.
Streszczenie raportu dostępne tutaj
Bliższe informacje o współpracy rozwojowej, polskiej pomocy zagranicznej i raporcie CONCORD
W raporcie zawarte są także postulaty dotyczące Polski. Polskie organizacje pozarządowe wzywają Rząd RP, aby:
* wprowadził ustawę o pomocy rozwojowej, opierającą się na zasadach własności, wiarygodności i przejrzystości, zapewniającą wieloletni system finansowania projektów pomocowych;
* opracował całościową strategię współpracy rozwojowej, akcentując kwestię równouprawnienia płci jako jednego ze wskaźników jakości pomocy;
* udostępniał wszelkie informacje na temat przebiegu polskich działań pomocowych obywatelom polskim, jak również obywatelom krajów-biorców;
* konsultował podział i przeznaczenie środków pomocowych z polskimi organizacjami pozarządowymi oraz ich partnerami z krajów-biorców;
* wypracował krajowe strategie działania dla krajów priorytetowych polskiej pomocy rozwojowej, w konsultacji z rządowymi oraz pozarządowymi podmiotami w tych krajach;
* promował wiarygodność i odpowiedzialność poprzez stworzenie niezależnego systemu ewaluacji udzielanej pomocy.
kontakt